Samsun’da yaşayan bir emekli öğretmen, 50 farklı ülkeden topladığı 200 çeşit meyve-sebze ile tropikal bahçe oluşturdu. Anavatanı Amerika, Çin, Rusya ve Avustralya olan onlarca meyve ve sebzeyi Samsun’daki meskeninin bahçesinde yetiştiren üretici, ‘olmaz’ denilen birçok eseri yetiştirip, tohumlarını da geleceğe saklıyor.
Yurt dışında vazife yaptığı yerlerde gördüğü meyve ve sebzeler dikkatini çeken 73 yaşındaki emekli öğretmen Hakkı Albayrak, görev yaptığı ve gezdiği yabancı ülkelerde gördüğü eserlerin tohumlarını getirerek Samsun’daki meskeninin bahçesinde yetiştirmeye başladı. Seracılık yapmayan, Karadeniz iklimi ile tropikal ve subtropikal meyve ve sebzelerde doğal eserler yetiştirdiğini tabir eden Albayrak’ın bahçesi, 20 sene içerisinde tropikal bahçeye dönüştü. Çin fasulyesinden Kızılderili muzuna, Hindistan ağaç kavunundan Meksika avokadosuna, Frenk üzümünden goji berrye kadar anavatanı kıtalar ötesindeki 200 çeşit eser yetiştiren Hakkı Albayrak, ürettiği meyveleri tüketmeye, türetmeye, tohumlandırmaya ve satmaya devam ediyor. Albayrak son olarak da bahçesinde Türkiye’de ve Avrupa’da pek bilinmeyen mor, siyah, kahverengi, turuncu ve sarı renkli domatesler üretiyor.
“Yetkililer ‘pepino Samsun’da olmaz’ dedi, ben de 100 ton üretip sattım”
Tropikal sebze-meyve yetiştiriciliğine 1997’de Peru’ya has içi kavuna emsal pepino üretimi ile başladığını tabir eden Hakkı Albayrak, “Bazıları bana, ‘Olmaz denileni yapan adam’ diyor, doğrudur. Birinci eserim pepinodur. 1997’den beri üretiyorum. Yurt dışından getirdim. Türkiye’de yoktu ve bilinmiyordu. Ziraat mühendisleri ile tarım ve orman müdürlüğü çalışanlar, pepino için, ‘Türkiye’de yetişmez, subtropikal bir üründür’ dedi. Bu pepino nisanda dikildiğinde eylüle gerçek meyve veriyor. Fidesini bir dahaki seneye aktarabilirsek, başarabilirim diye düşündüm. ‘Olmaz’ dedikleri halde denemeye karar verdim. 2007’de 100 tonun üzerinde pepino ürettirdim ve alıcılarla buluşturduk” dedi.
“Don hasebiyle bu yıl birinci kere avokado hasadı yapamadım”
Karadeniz’de tek bir ağaçtan her yıl 1 tona yakın avokado hasadı yapan Hakkı Albayrak, “Samsun’daki konutumun bahçesinde paw paw denilen Kızılderili muzu var. Bu sene don onu de etkiledi. Avokadodan birinci kere bu yıl meyve alamadım. Don nedeniyle ondan da yoksun kaldık. Geçen sene 800 tane avokado hasat etmiştim. Anavatanı Meksika olan bu avokado piyasada yok. Zira tanesi 300-400 gram geliyor. Bu yıl iki kere vuran don, meyve ve zerzevatları olumsuz etkiledi” diye konuştu.
“Kırmızı domates, Türkiye haricinde tüketilmiyor, ben de renkli domates üretiyorum”
Türkiye’de tüketilen kırmızı domatesin Amerika ve öteki kıtalarda istek görmediğini ve kendisi de renkli domatesler ürettiğini lisana getiren Albayrak, “Tarlamda ayrıyeten renkli domatesler var. Dünyada 4 bin domates çeşidi var. Domates, mısır ve patates üzere eserler, vatanımıza Amerika’dan geldi. Anadolu’ya o vakit yalnızca kırmızı domates gelmiş. Avrupa haricinde Amerika’da kırmızı domates bulamazsınız. Zira kırmızı domates oralarda değerli değil. Mor ve siyah domates yetiştirip, onları tüketiyorlar. Mor, kahverengi, siyah domateslerin lezzeti kırmızıya nazaran daha yeterli. Sıhhat açısından da daha âlâ olduğunu söylüyorlar. Zira renkli zerzevat ve meyvelerin sıhhat açısından kansere daha yeterli geldiği söz ediliyor. Bu renkli domatesleri kendim kabuğu ile tüketiyorum. Zira vitamini kabuğunda. Ayrıyeten farklı olan eserleri yetiştirmeyi tercih ediyorum. Herkeste olan eserler esasen vatandaşlar tarafından yetiştiriliyor” formunda konuştu.
“1955’ten beri bu türlü don görmedim, tüm zerzevat ve meyveler olumsuz etkilendi”
Tüm ülkede tesirli olan zirai don nedeniyle kendi meyve ve sebzelerinin de olumsuz etkilendiğini vurgulayan Albayrak, “1955’ten Samsun’da meyve-sebze yetiştiriyorum. İklimi o yıldan itibaren biliyorum. Evvelce de çok kar yapıyordu lakin bu türlü bir don olduğunu hiç görmedim. Bu sene tüm meyve ve sebzeler dondan etkilendi. Şu anda da eserler hava durumundan etkileniyor. Kışın ve son baharda don, artık de çok sıcaklar eserleri olumsuz etkiliyor. Umarım, iklim düzelir ve meyve-sebze üreticiliği ziyan görmez” sözlerini kullandı.
Albayrak, bu herkes tarafından bilinmeyen ve üretilmeyen sebze-meyvelerin yaygınlaşması için tohum takas şenliklerine katılarak dağıttığına da dikkat çekerek, şunları söyledi:
“Geçen yıl 600 paket tohum dağıttım. Ordu-Fatsa’da tohum takas şenliğinde bu tohumları halka dağıttım. Her yıl tohum takasa Ordu’dan otomobil gönderip, beni alıyorlar ve ben de farklı eserleri oralardaki vatandaşlara dağıtıyorum.” – SAMSUN
About The Author
More Stories
Ordu’da Kurşun Isabetiyle Hayatını Kaybeden Tabibin Kardeşi Adalet Bekliyor
Samsun’da Temmuz Ayında 1207 Trafik Kazası: 3 Meyyit, 878 Yaralı
Samsunspor Kaptanı Zeki Yavru: ‘Lige Hazırız’